Een passende thuishaven voor een toekomstbestendige visserijsector

De visserij van de toekomst zal anders zijn dan de visserij zoals we die uit het verleden kenden, door stingentere regelgeving vanuit natuurperspectief en door de grootschalig ontwikkeling van windenergie parken op zee.  Dat is van grote betekenis voor de karakteristieke visserijgemeenschappen waar de visserij heeft gezorgd voor een levendige economie rond het werken met vis die ook van grote waarde is op de sociaal-culturele identiteit van de visserijgemeenschappen. Op aandringen van het Bestuurlijk Platform Visserij (BPV), en ondersteund door het ministerie LVVN, is de afgelopen periode hard gewerkt aan het Visserij Ontwikkel Plan (VOP). Onze Imagro collega’s Martin Scholten, expert op het gebied van transities in voedselsystemen, en Dennis Engels, projectmanager, orkestreerden de opstelling van een nationale VOP op basis van velerlei lokale initiatieven vanuit de visserij regio’s die Nederland rijk is. Daarmee is het VOP een integraal plan voor structurele vernieuwing in voorzieningen binnen deze gemeenschappen, om voorbereid te zijn op een toekomst met een andere visserij, die voorziet in de toenemende vraag naar Noordzeevis. We hebben dit plan met als uitgangspunt een toekomstbestendige visserij met behoudt van de sociaal-culturele identiteit van de visserijgemeenschappen samengesteld op basis van een scala van voorstellen vanuit deze visserijregio’s.

Het doel

De visclusters en visserijgemeenschappen binnen de vijf Nederlandse visserij-regio’s ondersteunen bij maatwerk aanpassingen in het kader van de transitie van de visserij.

Dit Nationaal Ontwikkelplan Visserijregio’s laat daarbij zien hoe bijzonder deze regio’s zijn, en hoe belangrijk het is om deze een nieuw, vitaal toekomstperspectief te geven. Het is een doorkijkje in de wereld rond de visserij en het laat zien wat de Nederlandse visserij voor deze regio’s betekent.

Als we het over de visserij-regio’s hebben we het over de volgende clusters.

Wat betekent de visserij voor Nederland?

De visserij als aanjager voor de lokale economie in de visserijregio’s

Als we het over de Nederlandse visserij hebben, dan gaat het vooral over de Noordzeevisserij met kotters. Van oudsher vormen de visserijgemeenschappen de plaats waar vis van zee naar wal wordt over gebracht. En daar, aan de wal rond de haven, heeft zich een brede economie rond werken met vis ontwikkeld. In de eerste plaats de direct aan visserij gebonden economie zoals rond visafslagen, scheepswerven en visbenodigdheden. Met in het kielzog een economie rond vishandel en visverwerking. Nederland is daarmee uitgegroeid tot draaischijf van vis binnen Europa.

 Met wereldwijd geïmporteerde grondstoffen en binnen heel Europa geëxporteerde marktproducten.
 

Nederland cultuurhistorisch

De visserij, en daaraan gerelateerde verwerking en handel van vis, heeft lokaal een belangrijke waarde met zowel sociaaleconomische als ook sociaal-culturele betekenis. De visserijhavens met hun typische karakter en sfeer hebben zich op veel plekken ook ontwikkeld tot toeristische trekpleisters voor dagjesmensen en recreatievaart, met een daaraan gerelateerde economie.

Het vissers DNA

De traditie van het werken met vis heeft in wezen een nog grotere sociaal-culturele waarde voor de samenleving: de identiteit van de dorpen en wijken die het betreft. Vis en visserij zit verankerd in het speciale en bijzondere karakter van deze kernen, het vormt het DNA voor eigenwaarde, trots en ondernemerschap.

Onze bijdrage

De vraag van BPV kwam bij Imagro om, samen met partijen in de visserijregio’s, een integraal en samenhangend plan op te stellen voor structurele investeringen en vernieuwingen in de visserijgemeenschappen. In 2023 had Imagro al samen met de gemeenten en provincies die in BPV samenwerkten de ‘BPV Almanak’ opgesteld. Een visie document met een leidraad voor het door ontwikkelen van de lokaal uiterst belangrijke visserijgemeenschappen. Niet alleen “elke regio telt”, maar daarbinnen ook zeer zeker “elke visserij regio heeft daarbij een unieke eigenwaarde”.

De VOP doelstelling is daarmee een concrete uitvoering van de ‘BPV Almanak’: de visserijregio’s klaar te stomen voor de visserij van de toekomst, met een nieuw sociaaleconomisch perspectief en met de verzilvering van de sociaal-culturele identiteit en erfgoed van de visserij.

Elke regio is uitgedaagd om met  individuele plannen en initiatieven te komen, en dat is energiek opgepakt met meer dan 200 plannen.  Stap 1 was om deze plannen te verzamelen en in samenhang te beoordelen. Op basis daarvan is een selectie gemaakt van plannen die het beste passen bij de regionale perspectieven gezien de transitie van de visserij ter plaatse.  Met lokaal maatwerk dus.

Deze eerste opzet is verder uitgewerkt tot een integraal  plankader voor de beoogde investeringen om de toekomst van Nederland als land met een rijke visserij te borgen.

Bekijk hier het volledige Visserij Ontwikkel Plan (VOP)